به بیان ساده، برنامه نویسی یعنی نوشتن دستوراتی که یک سیستم هوشمند مانند کامپیوتر آن را درک کند. از آنجایی که کامپیوتر تنها نوع داده صفر و یک را متوجه میشود اما به کارگیری این زبان برای انسان بسیار دشوار است، به برنامه نویسی نیاز داریم. برای توسعه و اجرای برنامه در کامپیوتر از یک زبان واسط استفاده میشود که به آن زبان برنامه نویسی گفته میشود. به معنی تبدیل دستورالعملهای کامپیوتر به فرمی است که یک ماشین میتواند آن را درک کند. برنامهها به زبان خاصی نزدیک به زبان انسان (اغلب به زبان انگلیسی) نوشته میشوند تا خواندن و نوشتن را برای انسان آسان کنند. وقتی برنامه نویس کدی را مینویسد، این کد کامپایل شده و به یک فایل تبدیل میشود که کامپیوتر میتواند آن را اجرا کند.
از ساعت هوشمند و تلفن همراه گرفته تا ماکروویو و سیستم اطفای حریق همگی با برنامه نویسی کار میکنند. در اصل هر وسیله هوشمندی که در اطراف خود میبینید کدنویسی شده است. برای مثال، یک نمونه از کدنویسی را میتوانید در آسانسورها ببینید! با زدن دکمه مربوط به هر طبقه در اصل یک کد کامپیوتری اجرا میشود که توسط یک برنامه نویس نوشته شده است.
یکی از این دسته بندیها، رتبه بندی زبانهای برنامه نویسی براساس میزان نزدیک بودن به زبان انسان (انگلیسی) است. بر همین اساس هر زبان برنامه نویسی در یکی از دو گروه سطح بالا و سطح پایین قرار میگیرد که در ادامه درمورد آن بیشتر صحبت میکنیم.
زبانهای سطح پایین اولین زبانهایی بودند که کدنویسی با آنها رواج یافت. این زبانها بسیار نزدیک به زبان ماشین (صفر و یک) هستند، به طور مستقیم با پردازنده رایانه ارتباط دارند و به همین دلیل میتوان با استفاده از آنها دستورات پایه ای برنامه نویسی را اجرا کرد.
زبانهای سطح بالا برای انسان بیشتر قابل فهم هستند: زیرا از دستوراتی شبیه کلمات انگلیسی برای دستورالعملهای خود استفاده میکنند.برخی از این زبانها عبارتند از سی، سی پلاس پلاس، جاوا ، پایتون و غیره.
آشنایی با پرکاربردترین زبانها در هر زمینه برای نازه کاران بسیار مفید است. بیش از 200 زبان برنامه نویسی وجود دارد که ممکن است بررسی مزایای یادگیری، نیاز بازار کار و در نهایت تصمیم گیری درباره انتخاب آن به کاری بسیار دشوار تبدیل شود. بسیاری از زبانها که در گذشته محبوب بودند دیگر پرطرفدار نیستند. بسیاری از این زبانها در گذر زمان به جایگاه پایینتری سقوط کردند و حتی منسوخ شدند. به همین دلیل در این بخش بهترین و پرکاربردترین زبان ها را معرفی کردیم.
پایتون یک زبان برنامه نویسی عمومی سطح بالا است. این زبان یکی از قویترین و پردرآمدترین زبانهای برنامه نویسی است. پایتون در اغلب زمینههای برنامه نویسی مانند وب، ساخت اپلیکیشن، بازی، هوش مصنوعی و کارهای محاسباتی، امنیت و…. کاربرد دارد. یادگیری پایتون به نسبت به سایر زبانها آسان و موقعیتهای شغلی آن در ایران و سایر نقاط جهان بسیار زیاد است.
مهمترین زبانی است که برای ورود به حوزه وب باید آن را یاد بگیرید. در گذشته از جاوا اسکریپت تنها در حوزه فرانت اند استفاده میشد اما امروزه برای توسعه بک اند نیز از آن استفاده میشود. جاوا اسکریپت به دلیل فریمورکهای زیادی که دارد (مانند انگولار، ری اکت و…) در ایران بسیار محبوب است و موقعیتهای شغلی فراوانی دارد. تایپ اسکریپت که یکی از زبانهای محبوب این حوزه است، به عنوان برادر جاوا اسکریپت شناخته میشود. دورههای بسیاری تحت عنوان آموزش طراحی وب وجود دارند که شامل آموزش جاوا اسکریپت، HTML و CSS میشوند.
یکی از پرطرفدارترین زبانها در میان کارفرمایان و یکی از محبوبترین زبان در میان توسعه دهندگان است.
یادگیری دوره آموزش PHP به افرادی پیشنهاد میشود که پیش نیازی از برنامه نویسی ندارند اما میخواهند در کوتاهترین زمان ممکن یک وب سایت خود را بسازند.
از سی پلاس پلاس (C++) و سی (C) به طور گسترده برای شروع آموزش برنامه نویسی در مراکز عالی کشور استفاده میشود. این زبانهای برنامه نویسی در حوزههای مختلفی مانند توسعه نرم افزار، توسعه بازی، توسعه مرورگر، برنامههای بانکی و… کاربرد دارند. بسیاری از شرکتهای ایران از سی شارپ (C#) تحت پلتفرم .NET برای برنامههای تحت دسکتاپ خود استفاده میکنند. در حال حاضر نیز زبان C# برای توسعه بازی سازی در موتور یونیتی و همچنین برنامههای متنوع زیادی تحت وب به میلیونها کاربر خدمت رسانی میکند.