جاوا اسکریپت به عنوان نوعی زبان برنامه نویسی سطح بالا هماکنون نقش به سزایی در برنامه نویسی وب، توسعه اپلیکیشن موبایل و سایر حوزههای دیگر دارد. این زبان برنامه نویسی توسعهدهندگان و برنامه نویسان را قادر میسازد تا تعمیر، نگهداری و ارتقاء برنامهها را به راحتی انجام دهند و فرآیند اشکالزدایی را ساده میکند. جاوا اسکریپت امروزه هم در بخش «بکاند» (Backend) و هم در «فرانتاند» (Frontend) حرفهای زیادی برای گفتن دارد. کاربرد javascript در بخشهای مختلف موجب استفاده تعداد بیشماری از توسعهدهندگان در سراسر دنیا از این زبان برنامه نویسی شده است.
همانطور که گفته شد، java script نوعی «زبان برنامه نویسی سمت کلاینت» (Client-Side Scripting Language) و یکی از کارآمدترین و رایجترین زبانهای برنامه نویسی است. اصطلاح زبان برنامه نویسی سمت کلاینت یا سمت کاربر به این معنی است که در سمت کلاینت (روی ماشین کاربر) در داخل مرورگرهای وب اجرا میشود، اما نکته مهمی که باید به خاطر داشت این است که مرورگر وب مشتری نیز باید از جاوا اسکریپت پشتیبانی کند و به عبارتی دیگر باید جاوا اسکریپت در آن فعال باشد. امروزه اکثر مرورگرهای وب مدرن از javascript پشتیبانی میکنند و موتورهای javascript مختص خود را دارند. به عنوان مثال، گوگل کروم موتور javascript خود را به نام V8 دارد.
توسعه بازیهای مبتنی بر وب نوعی دیگر از انواع کاربرد javascript به حساب میآید. با ترکیب javascript و HTML5 میتوان بازیهای بسیار جذابی ساخت. بازیهایی مانند Angry Birds ،Polycraft و Bejewelled تنها چند نمونه از این بازیها هستند. جاوا اسکریپت و HTML5 ترکیبی محبوب برای ایجاد بازی در وب محسوب میشوند.
javascript از کتابخانه EaselJS برای توسعه بازی استفاده میکند. این کتابخانه، به خاطر گرافیک غنی و امکانات فراوان ارائه شده به کاربران بسیار محبوب است. همچنین این کتابخانه با ادغام تصاویر در همدیگر، موجب کاهش درخواستها به سرور میشود و این خود باعث افزایش سرعت بازی خواهد شد. javascript همچنین دارای موتورهای بازی زیادی است که میتوانند به کاربر در ساخت بازی، بهخصوص بازیهای مبنی بر وب، کمک کنند. از جمله محبوبترین کتابخانهها برای این هدف میتوان Three.js و PixiJS را نام برد.
یکی دیگر از کاربردهای javascript، توسعه برنامههای موبایل است. از javascript میتوان برای توسعه برنامههای اندروید، iOS و ویندوز استفاده کرد. برخی از پرکاربردترین فریمورکهای javascript برای برنامههای تلفن همراه به صورت فهرست زیر است:
نسخه های اولیه این اسکریپت، فقط برای استفاده داخلی بود. پس از اینکه نت اسکیپ آن را به عنوان یک استاندارد برای مرورگرهای وب به ECMA International ارائه کرد، جاوا اسکریپت پیشگام انتشار ECMAScript بود. این زبان برنامه نویسی همه منظوره برای اطمینان از قابلیت تعامل صفحات وب در مرورگرها و دستگاههای مختلف بود.
جاوااسکریپت از آن زمان در کنار مرورگرهای جدید مانند موزیلا فایرفاکس و گوگل کروم به رشد خود ادامه داد و حتی شروع به توسعه اولین موتور Java Script مدرن به نام V8 کرد که bytecode را در کد ماشین بومی کامپایل می کرد.
Java Script در ابتدا در سمت کلاینت اجرا می شد، پس از توسعه Node.js به سمت سرور نیز انشعاب یافت.
جاوا اسکریپت دارای مزیتهایی است که آن را تبدیل به انتخاب بهتری نسبت به رقبای خود میکند. چند مزیت استفاده از Java Script به شرح زیر است: