در فرهنگ لغت، واژه برنامه نویسی اینگونه تعریف شده است:برنامه نویسی به فرآیند آماده‌سازی یک برنامه برای یک دستگاه گفته می‌شود که این برنامه از تعدادی دستورالعمل تشکیل شده است.
در اینجا به سراغ یک مثال ساده می‌رویم که درک بهتری از اینکه برنامه‌نویسی چیست فراهم می‌کند. برای مثال فرض می‌شود که شخصی با سطح هوشمندی کم‌تر از باهوش می‌خواهد یک اسباب‌بازی لِگو (Lego) را بسازد. این شخص دفترچه راهنمای ساخت لگو را در اختیار ندارد و تنها می‌تواند بر اساس دستورات شما ساخت لگو را انجام دهد. باید به یاد داشت که این شخص فاقد هوشمندی است و در صورتی که دستورالعمل‌های دقیق و مشخصی را در خصوص نحوه ساخت لگو دریافت نکند، به احتمال زیاد اشتباهات بسیاری را مرتکب خواهد شد.
البته برنامه نویسی به سادگی دستور دادن به یک شخص فاقد هوشمندی نیست. دلیلش این است که در برنامه نویسی، نمی‌توان به زبان انسان با کامپیوتر ارتباط برقرار کرد. بلکه، کامپیوتر از زبان ماشین استفاده می‌کند.
برای درک بهتر، به مثال لِگو باز می‌گردیم. در مثال ساخت بازی لگو، اگر شخص مربوطه علاوه بر عدم هوشمندی، زبان ما را هم متوجه نشود و مثلاً به زبان چینی صحبت کند، آنگاه شرایط سخت‌تر خواهد شد.
انواع زبان‌های برنامه نویسی بسیاری وجود دارند که هر کدام دارای کاربرد مخصوص به خود هستند. زبان‌های برنامه نویسی مثل پایتون و جاوا زبان‌هایی همه‌منظوره هستند که می‌توان به وسیله آن‌ها وظایف محاسباتی گوناگونی را اجرا کرد. همچنین، زبان‌هایی مثل HTML ،Robot C یا CSS زبان‌هایی هستند که برای مقاصد خاصی مثل راهبری ربات‌های هوشمند یا ساخت وب سایت‌ها طراحی شده‌اند. علاوه بر این، زبان‌های برنامه نویسی معمولاً در خصوص میزان قدرتمندی هم با یکدیگر متفاوت هستند.
حال بگذارید بببینیم کاربرد برنامه نویسی چیست و واقعاً به چه کاری می‌آید؟ برنامه نویسی یا همان کدنویسی تقریباً در تمام جنبه‌های زندگی مُدرن کاربرد دارد. تمام اپلیکیشن‌ها یا همان برنامه‌های نصب شده روی گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها یا کامپیوترها به وسیله کدها اجرا می‌شوند.
در پاسخ به این سوال که الگوریتم برنامه نویسی چیست ، به بیان ساده، می‌توان یک الگوریتم را درست مثل یک دستور آشپزی در نظر گرفت. در این دستور پخت، تقریباً اکثر افراد دستورهای آشپزی را دیده‌اند؛ در این دستورالعمل‌ها مواد لازم و مجموعه‌ای از گام‌ها برای نحوه پخت غذا فهرست می‌شوند. یک الگوریتم هم دقیقاً همین‌طور است. در ادبیات کامپیوتری، کلمه‌ای که به جای دستور پخت استفاده می‌شود، رویه (Procedure) نام دارد و مواد لازم هم ورودی‌ها (Inputs) هستند.
کامپیوتر بر اساس رویه مراحل را دنبال می‌کند و نتایج به صورت خروجی‌ها (Outputs) قابل مشاهده خواهند بود.
آشنایی داشتن با انواع زبان های برنامه نویسی برای افرادی که به دنبال شغلی در زمینه برنامه نویسی و سایر حوزه‌های فناوری اطلاعات هستند، بسیار مفید و مهم است. به واسطه آشنایی با انواع زبان‌های برنامه نویسی می‌توان تشخیص داد که چه زبانی برای چه کاربردی مناسب است و افراد می‌توانند بر اساس زمینه مورد علاقه، زبان برنامه نویسی مناسب را برای یادگیری انتخاب کنند. انواع زبان‌های برنامه نویسی را می‌توان به دو دسته کلی زبان‌های سطح بالا و سطح پایین تقسیم کرد.
حوزه‌های اصلی برنامه نویسی را می‌توان به ۵ دسته کلی تقسیم کرد :
برنامه نویسی کامپیوتر: در این حوزه برنامه‌هایی برای اجرای وظایف کاربردی کامپیوترهای شخصی ایجاد می‌شوند. در برنامه نویسی کامپیوتر باید اطمینان حاصل شود که کدها بدون ایراد باشند و انتظارات مشتریان برآورده شوند.
به طور کلی، توسعه دهندگان حداقل در یک زبان برنامه نویسی و در هنر ساختاردهی و توسعه کدهای نرم افزاری برای نرم افزارها و برنامه‌ها به خوبی مهارت دارند:
اگرچه نقش شغلی اصلی نوشتن کدها است، اما علاوه بر آن یک توسعه دهنده ممکن است نیازمندی‌های نرم افزاری را هم جمع‌آوری کند، طراحی معماری کلی نرم افزار را انجام دهد، نرم افزار را مستندسازی کند و در سایر فرآیندهای توسعه نرم افزار دخالت داشته باشد.
با پیشرفت فناوری و افزایش استفاده از رایانه‌ها و دستگاه‌های هوشمند، تقاضا برای استخدام برنامه‌نویسان به شدت افزایش یافته است. شرکت‌ها و سازمان‌ها همواره برای توسعه و پشتیبانی نرم‌افزارها و سامانه‌های خود به برنامه‌نویسان نیاز دارند.
با توجه به تقاضای بالا برای برنامه‌نویسان و کمبود نیروی متخصص، حقوق و پاداش‌های برنامه‌نویسان به طور عمومی بالاست. به همین خاطر معمولا به کسانی که به دنبال کسب درآمدهای هیجان‌انگیز هستند، توصیه می‌شود که به سراغ یادگیری برنامه‌نویسی بروند.
برنامه‌نویسان معمولاً در محیط‌های کاری مدرن و با امکانات پیشرفته کار می‌کنند. این امکانات شامل تجهیزات پیشرفته، ابزارهای توسعه نرم‌افزار، محیط‌های کاری راحت و انعطاف‌پذیری در ساعت کاری می‌شود.
شغل برنامه‌نویسی به برنامه‌نویسان امکان رشد و پیشرفت فراوان می‌دهد. با یادگیری زبان‌ها و فنون برنامه‌نویسی جدید، کسب تجربه و پیشرفت در مهارت‌های تکنیکی، برنامه‌نویسان می‌توانند به موقعیت‌های قابل توجهی در عرصه فناوری اطلاعات دست یابند.
با توجه به جهانی شدن صنعت فناوری اطلاعات، برنامه‌نویسان می‌توانند در پروژه‌ها، شرکت‌های بین‌المللی استخدام شوند و حتی در کشورهای مختلف فعالیت کنند. این امر فرصتی برای تجربه فرهنگ‌ها و همچنین گسترده‌تر کردن شبکه‌های حرفه‌ای و ارتباطات بین‌المللی را به آن‌ها می‌دهد.
به طور کلی، مشاغل برنامه نویسی به دلیل رشد صنعت فناوری، درآمد بالا، امکانات کاری مناسب، فرصت پیشرفت شخصی و امکان همکاری در پروژه‌های بین‌المللی، در دنیای امروز طرفداران زیادی دارد. اضافه بر این، برنامه‌نویسی به عنوان یک شغل خلاق و مبتنی بر حل مسئله، در کنار امکان دور کاری و انعطاف زمانی، برای بسیاری از افراد، شغلی جذاب و هیجان‌انگیز است.
