در این مقاله به زبان ساده و قابل فهم سعی داریم شما رو با افزونه ها به صورت کلی آشنا کنیم. اگر میخواهید در مورد افزونه های وردپرس بدانید، مقاله افزونه ها در وردپرس را مطالعه کنید.
دنیای کامپیوترها، پر است از هزاران هزار برنامه و نرم‌افزار مختلف. نرم‌افزارهایی که شاید به‌تنهایی پاسخگوی همه نیازهای کاربران نباشند؛ اما به کمک افزونه‌هایی که به آنها اضافه میشود، قابلیت‌های لازم را پیدا میکنند. برای مثال، وقتی شما قصد دارید تا ویدئوی موجود در یک وبسایت را تماشا کنید، ممکن است به یک افزونه نیاز داشته باشید. درصورتی که افزونه مورد نظر را بر مرورگر خود نصب نداشته باشید، مرورگر شما قادر به تشخیص اینکه چطور آن ویدئو را اجرا کند، نخواهد بود.
پلاگین در لغت، به معنای افزایه (مولفه ای که ویژگی خاص را به یک سامانه بزرگ تر می‌‌افزاید) است. اما در اصطلاح از کلمه افزونه بعنوان معادل فارسی آن استفاده میشود. این واژه از دو بخش (Plug) و (in) تشکیل شده است که بخش اول آن به معنای دوشاخه برق و بخش دوم به معنای داخل و درون است و کنایه از دوشاخه را درون پریز برق کردن دارد. چراکه با اتصال دوشاخه به پریز، ما می‌‌‌توانیم به واسطه یک جریان مادر (پریز یا همان برنامه میزبان) با استفاده از وسایل الکتریکی (یا همان پلاگین)، امکانات مورد نیازمان را تامین کنیم. پس تا زمانی که دوشاخه داخل پریز باشد، ما از امکاناتی که وسایل برقی در اختیارمان می‌‌‌گذارند بهره خواهیم برد. همانطور که هر وسیله برقی یک کار خاص انجام می دهد (مثلا جارو برقی، اتو یا سشوار)، هر پلاگین نیز امکانات خاصی را در اختیار کاربران قرار میدهد.
وقتی یک برنامه از پلاگینها پشتیبانی کند، در اصل امکان شخصی سازی و سفارشی کردن برنامه را برای کاربران فراهم کرده است. این امکان، برای سازندگان برنامه مزیت‌های بسیاری دارد. مثلا به توسعه دهندگان (اشخاصی که بخشی از فرآیند ساخت و یا ارتقای یک نرم افزار را انجام میدهند) اجازه میدهد تا برنامه را گسترش دهند، ویژگیهای آن را بهبود بخشند و یا حجم آن را کم کنند و به طور کلی در کاربردی تر کردن برنامه نقش بسزایی ایفا کنند. نمونه بارز کاربرد پلاگینها و نرم افزارهایی که از آنها پشتیبانی میکنند، مرورگرهای وب هستند.
برنامه کامپیوتری میزبان خدماتی نظیر فراهم کردن راهی برای ثبت افزونه در برنامه میزبان و تبادل اطلاعات بین آنها را ارائه می دهد تا پلاگین از آنها استفاده کند. افزونهها به خودی خود کار نمی‌‌‌کنند و کارکردشان بستگی به خدمات برنامه میزبان دارد. اما برعکس، برنامه میزبان مستقل از پلاگینها عمل میکند؛ تا کاربران نهایی بتوانند افزونهها را بدون نیاز به ایجاد تغییرات در برنامه میزبان، اضافه یا به روز رسانی کنند.
ایده پشت پلاگینها ساده است: توسعه‌دهنده‌ها تکه‌های کوچک نرم‌افزاری میسازند و آن را به برنامههای اصلی اضافه میکنند تا وظیفه‌ای اضافی را انجام دهند. یک پلاگین، می‌تواند این کارها را بدون درگیرکردن منابع زیاد یا حتی نیاز به پشتیبانی دائمی انجام دهد.
بد نیست بدانید که افزونه از ساختار کدهای برنامۀ اصلی پیروی میکند و با نصب آن، مشکلی در اجرا یا ظاهر برنامه ایجاد نخواهد شد. در ضمن، این امکان وجود دارد که هروقت دوست داشتید یک افزونه را غیرفعال کنید. حتی میتوانید بعداً که باز هم به آن نیاز پیدا کردید، مجدداً آن را فعال کنید.
خب! فهمیدیم معنی افزونه چیست، حالا بیایید مزایای آنها را بررسی کنیم.
استفاده از افزونهها آورده‌های زیادی برایتان خواهد داشت. از گسترش توانایی‌های نرم‌افزار گرفته تا راحتی انجام کارهای مختلف. در این بخش می‌خواهیم مزایا و کاربردهای این تکه کدها را بررسی کنیم.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای افزونهها این است که امکان شخصی‌سازی در برنامه را در اختیار کاربر قرار میدهند. بسته به نیازی که دارید، میتوانید افزونه یا افزونههای مدنظر خود را نصب کرده و ویژگیهای جدیدی را در برنامه‌تان تجربه کنید. با این کار میتوانید بهره‌وری برنامه را برای خودتان بیشتر کنید.
پلاگینها طوری طراحی میشوند که با دیگر اجزای تشکیل‌دهندۀ یک برنامه سازگاری کامل داشته باشند؛ یعنی کارکرد یک افزونه مناسب، در عملکرد کلی برنامه اختلالی ایجاد نخواهد کرد. در واقع، می‌توان گفت افزونه‌هایی که ساختار درستی داشته باشند، در هماهنگی کامل با برنامه مادر هستند.
هرقدر یک برنامه توانایی‌های بیشتری داشته باشد، کارآمدی آن هم افزایش پیدا خواهد کرد. افزودن پلاگین‌های مختلف به برنامه‌ها، باعث میشود آنها از قابلیت‌های جدیدی برخوردار شوند. بنابراین، یکی دیگر از فواید افزونهها، بیشتر کردن کارآمدی برنامههای مختلف است.
البته باید حواستان باشد که از آن سمت بام نیفتید؛ یعنی فراموش نکنید که نصب تعداد زیادی افزونه ممکن است برنامه را کُند کرده و بهره‌وری را کاهش دهد.
یکی دیگر از مهم‌ترین خصوصیات مثبت افزونهها، راحتی نصب و استفاده از آنها است. غالباً برای نصب یک افزونه روی برنامههای گوناگون، کار سختی در پیش نخواهید داشت. در بیشتر مواقع، فاصلۀ بین دانلود و نصب و استفاده از یک افزونه، تنها چند کلیک است!
مرورگرهای وب: در میان تمام نرم افزارهایی که از پلاگینها استفاده میکنند، مرورگرهای وب بیشترین آمار را دارند. در مرورگرها، معمولا واژه‌‌‌های Plugin، Add-on و Extension (بجز در مرورگر فایرفاکس) مترادف هستند و کاربرد یکسانی دارند. این افزونهها، محتوا‌‌های اینترنت را که مرورگرها برای نمایش دادنشان طراحی نشده اند، نمایش میدهند. این محتوا ها معمولا شامل ویدئو، صوت، بازیهای آنلاین و ارائه‌‌هایی با فرمت‌‌های مخصوص میشوند. پلاگین ها توسط گروهی که این فرمت‌‌های مخصوص را بوجود می آورند، ساخته و توزیع میشوند. هر مرورگر یک وبسایت رسمی برای خود دارد که شما میتوانید از آنجا افزونههای مورد نیاز خود را دریافت و نصب نمایید.
برنامههای ویرایش صدا: Ardour و Audacity ازجمله برنامه‌‌هایی هستند که از پلاگینها بمنظور تولید، پردازش و تحلیل صدا استفاده میکنند.
سرویس دهندگان ایمیل: کاربران ایمیل از افزونه Pretty Good Privacy برای رمزنگاری و رمز گشایی ایمیل‌‌هایشان استفاده میکنند.
شبیه ساز‌‌های کنسول‌‌های بازیهای رایانه‌‌‌ای: این شبیه ساز‌‌ها (که امکان اجرای بازی های یک کنسول خاص را در سایر پلتفرم‌‌‌ها ممکن میسازند)، برای تهیه و آزمایش واحد‌‌های کوچکتر زیر سیستم‌‌های پلتفرمی که قصد اجرای بازی بر روی آن را دارند، از پلاگینها استفاده میکنند. برای مثال، شبیه ساز PCSX2 امکان استفاده از افزونههای صوتی و تصویری را برای بخش‌‌‌های مربوطه PlayStation 2 فراهم می‌‌سازد.
نرم افزار‌‌های گرافیکی: این نرم افزارها ازجمله نرم افزار Photoshop برای پشتیبانی از فرمت‌‌های مختلف عکس و نیز ویرایش آنها، از پلاگینها بهره می‌‌برند.
پخش کننده‌‌های رسانه ای: مدیا پلیر‌ها نیز برای پشتیبانی از انواع فرمت‌‌های موجود و اعمال فیلتر‌‌ها از افزونهها استفاده میکنند. پخش کننده‌‌‌هایی مثل: Winamp، Foobar2000 و GStreamer
ویرایشگرهای متن: ویرایشگرهای متنی مثل jEdit با هدف پشتیبانی از زبان‌‌‌های مختلف برنامه نویسی، از پلاگینها استفاده میکنند.
اگر افزونه یا پلاگین (plugin) در کار نبود، نرم‌افزارها یا خیلی سنگین بودند، یا کارایی بسیار محدودی داشتند! این تکه کدهای تکمیلی که به هسته نرم‌افزارها اضافه میشوند، نقش بسیار مهمی در دنیای کامپیوترها ایفا میکنند.
امیدواریم از همراهی با جویالرن در این مقاله استفاده لازم را برده باشین.
